Europees Gerecht oordeelt dat de Europese Commissie sms van Ursula von der Leyen over de coronacrisis opnieuw moet beoordelen op archiveren en openbaarheid.
Luxemburgse rechter zet vraagtekens
De Europese Commissie heeft onterecht sms-berichten van voorzitter Ursula von der Leyen geheimgehouden. Dat heeft het Europees Gerecht in Luxemburg geoordeeld. Het draait om sms-verkeer tussen Von der Leyen en Pfizer-topman Albert Bourla tijdens de coronacrisis, toen namens de Europese Unie werd onderhandeld over de aankoop van coronavaccins. De Europese Commissie moet nu opnieuw beoordelen of deze berichten openbaar gemaakt moeten worden.
Sms-berichten niet gearchiveerd
De Commissie weigerde de sms-berichten te publiceren na een verzoek van The New York Times, dat openbaarheid van bestuur eiste. Volgens de Commissie waren de sms’jes niet als belangrijk bestempeld door Von der Leyen en daarom niet gearchiveerd. Alleen berichten die als relevant worden gemarkeerd, worden volgens de interne regels opgeslagen en kunnen worden vrijgegeven. De Commissie stelde dat deze sms-berichten niet onder de archiveringsplicht vielen, omdat ze niet als relevant waren aangemerkt.
Europees Gerecht wijst redenering af
Het Europees Gerecht in Luxemburg is het niet eens met deze uitleg. De rechter vindt dat Von der Leyen geen geldige reden heeft gegeven waarom de sms-berichten niet zijn gearchiveerd. Ook is onvoldoende duidelijk of de berichten nog bestaan. Het Gerecht oordeelt dat de Commissie niet transparant genoeg is geweest over het bestaan en de mogelijke archivering van de sms’jes. Daarmee is het besluit om de berichten niet openbaar te maken onvoldoende onderbouwd.
Nieuwe beslissing vereist
Hoewel de uitspraak niet betekent dat de sms-berichten nu direct gepubliceerd moeten worden, moet de Europese Commissie het verzoek van The New York Times opnieuw beoordelen. Het is mogelijk dat de Commissie het verzoek alsnog afwijst, maar dan op andere gronden. De Commissie kan bovendien nog in beroep gaan bij het Europees Hof van Justitie. In een eerste reactie laat de Commissie weten de uitspraak te bestuderen en later met een nieuw besluit te komen.
Vragen over archiveren en openbaarheid
De zaak roept vragen op bij journalisten over de manier waarop berichten van de voorzitter van de Europese Commissie worden behandeld. Tijdens een recente bijeenkomst in Brussel bleef onduidelijk wie bepaalt welke berichten relevant zijn om te archiveren en of de sms-berichten van Von der Leyen nog bestaan. Ook de Europese ombudsman had eerder al kritiek op het niet archiveren van sms-verkeer, vooral gezien het belang van transparantie tijdens de coronacrisis.
Belang van sms-verkeer in de EU
Het sms-verkeer tussen Von der Leyen en de Pfizer-topman speelde een centrale rol in de onderhandelingen over vaccins voor de Europese Unie. Volgens het Europees Gerecht kunnen dergelijke berichten belangrijke informatie bevatten en zijn ze daarom relevant voor archivering en openbaarheid. De uitspraak onderstreept het belang van transparantie binnen de Europese Commissie, zeker als het gaat om besluiten die de hele Europese Unie aangaan.