DEN HAAG – Kabinet worstelt met bevriezing sociale huren. Huurbevriezing zorgt voor politieke puinhoop, minder bouw van huurwoningen en onzekerheid in de Tweede Kamer.
Onrust over plan
De kans dat het kabinet dit jaar nog de bevriezing van de huren voor sociale huurwoningen regelt, wordt met de dag kleiner. Tijdens nachtelijke onderhandelingen bedachten de coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB een plan om de huren van sociale huurwoningen twee jaar niet te verhogen. Maar de kritiek op het voorstel zwelt aan in de Tweede Kamer. Zowel van links als rechts klinkt dat het plan slecht doordacht is en vooral zorgt voor een politieke puinhoop.
Minder bouw door huurbevriezing
De kern van de kritiek: woningcorporaties krijgen minder huurinkomsten, waardoor zij minder nieuwe huurwoningen kunnen bouwen. Dit vergroot het woningtekort in de sociale sector juist. Volgens de brancheorganisatie Aedes komt de bouw van 85.000 sociale huurwoningen en 70.000 andere woningen op het spel te staan. Minister Keijzer van Volkshuisvesting (BBB) deelt die zorgen en waarschuwt dat de vertraging in de bouw niet meer is in te halen. De huurbevriezing betekent volgens haar een flinke rem op de bouw, terwijl het woningtekort al nijpend is.
Politieke verdeeldheid
In de Tweede Kamer is de verdeeldheid groot. D66 noemt het plan een bouwbevriezing, GroenLinks-PvdA spreekt van populisme en de SP van een politieke puinhoop. Ook regeringspartij NSC twijfelt openlijk aan het voorstel. SGP en CDA wijzen erop dat het plan vooral huurders op termijn dupeert, omdat na een bevriezing vaak een grote huurverhoging volgt. Minister Keijzer vindt dat woningcorporaties structurele compensatie moeten krijgen voor het mislopen van miljarden aan investeringsruimte, maar daarover zijn nog geen afspraken gemaakt binnen het kabinet.
Juridische strijd en tijdsdruk
Aedes stapt inmiddels naar de rechter om de huurbevriezing tegen te houden. Ook Nibud, dat inkomensadvies geeft, vindt het plan onverstandig. Volgens Nibud kunnen gezinnen een normale huurstijging dit jaar prima dragen, omdat ook de inkomens zijn gestegen. Bovendien leidt een huurbevriezing vaak tot een latere, grotere stijging van de huren, wat voor veel gezinnen vervelender is dan een geleidelijke verhoging.
Onzekerheid voor huurders
Het wetsvoorstel ligt nu bij de Raad van State voor advies. Daarna moeten de Tweede Kamer en de Eerste Kamer zich er nog over buigen. Zonder steun van GroenLinks-PvdA en andere oppositiepartijen in de Eerste Kamer lijkt het vrijwel onmogelijk dat het kabinet de huurbevriezing voor 1 juli netjes kan regelen. Ondertussen voelen huurders en woningcorporaties de onzekerheid toenemen, terwijl de politieke puinhoop rondom het dossier sociale huren compleet lijkt.