NEDERLAND – Klimaatverandering kan Nederland juist kouder maken. Onderzoek naar de Golfstroom toont risico op afkoeling, met gevolgen voor weer, klimaat en landbouw.
Onderzoek naar omslag in klimaat
Nederland zou in de toekomst weleens flink kunnen afkoelen. In tegenstelling tot wat jarenlang werd gedacht, is er een scenario in opkomst waarbij ons land juist kouder wordt als gevolg van klimaatverandering. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat onderzoekt in stilte deze nieuwe mogelijkheid. Experts van TU Delft, Deltares en het KNMI werken samen in een werkgroep onder leiding van Deltacommissaris Co Verdaas.
Volgens Verdaas blijft het waarschijnlijker dat het warmer wordt, maar deze mogelijke klimaatomslag kan niet langer genegeerd worden. De invloed van de Atlantische Golfstroom speelt hierbij een sleutelrol. Deze zeestroom transporteert warm water vanuit de tropen naar Noordwest-Europa en is van cruciaal belang voor het gematigde weer in Nederland.
Golfstroom verliest kracht
De Atlantische Golfstroom is onderdeel van de zogeheten Atlantische Meridionale Overturning Circulatie (AMOC), een systeem dat warmte verplaatst vanuit de oceanen naar Europa. Door de uitstoot van broeikasgassen en de opwarming van de aarde verliest dit systeem aan kracht. Nieuwe klimaatmodellen tonen aan dat het risico op een volledige stilval van de AMOC reëler wordt.
Oceanografen zien in metingen dat de stroming al zwakker wordt. Volgens KNMI-onderzoeker Sybren Drijfhout, die al decennia onderzoek doet naar de Golfstroom, is het scenario van stilvallen geen sciencefiction meer. Vijf jaar geleden werd het nog als uiterst onwaarschijnlijk gezien, nu groeit de bezorgdheid.
Mogelijke gevolgen voor Nederland
Als de Golfstroom stopt, krijgt Nederland mogelijk te maken met een radicaal ander klimaat. Het KNMI waarschuwt voor intensere droogte, hevigere stormen, dalende landbouwopbrengsten en zelfs een versnelling van de zeespiegelstijging. Hoewel het kouder wordt, zijn de overige gevolgen verre van positief.
Deze omslag kan al binnen tien tot twintig jaar merkbaar zijn. Volgens Drijfhout is het zaak om nu al te kijken naar hoe we onze zeewering, landbouw en watervoorziening moeten aanpassen. De werkgroep onderzoekt ook internationale effecten, zoals veranderende regenpatronen in Azië en India.
Geen reden voor optimisme
Hoewel de gedachte aan een koudere winter en misschien zelfs een nieuwe Elfstedentocht romantisch lijkt, waarschuwt Deltacommissaris Verdaas voor te simpele conclusies. De mogelijke afkoeling heft de negatieve effecten van klimaatverandering niet op. Integendeel: de combinatie van kou en extremere weersomstandigheden maakt de situatie juist urgenter.
De komende maanden verschijnen nieuwe onderzoeksresultaten die meer duidelijkheid moeten geven over de precieze gevolgen van een stilvallende Golfstroom. Voor nu lijkt één ding zeker: het weer in Nederland staat aan de vooravond van ingrijpende veranderingen.