De Europese Commissie heeft het Nederlandse kabinet toestemming gegeven om de grote uitstoters van stikstof in de veehouderij aan te pakken. Hierdoor wordt het mogelijk om snel de zogeheten piekbelasters uit te kopen, zodat de uitstoot op korte termijn afneemt. De commissie heeft deze regelingen goedgekeurd en ziet ze als “noodzakelijk en gepast”, ook zijn ze in overeenstemming met de doelen van de Europese Green Deal. Dit is een belangrijke ontwikkeling voor het Nederlandse stikstofbeleid omdat de piekbelasters verantwoordelijk zijn voor een aanzienlijk deel van de neerslag van stikstof in beschermde natuurgebieden.
Piekbelastrers
Het kabinet wil ongeveer 3000 piekbelasters in de buurt van Natura 2000-gebieden een aanbod doen om vrijwillig te stoppen. Dit zijn voornamelijk melkveebedrijven, varkenshouderijen, vleeskalverhouderijen en pluimveebedrijven. Ze kunnen tot 120% van de marktwaarde van het bedrijf krijgen onder de voorwaarde dat de boeren daadwerkelijk stoppen, waardoor de veestapel dus kleiner wordt. Daarnaast komt er een soortgelijke regeling voor melkvee-, varkens- en pluimveehouders die willen stoppen, maar niet onder de piekbelasters vallen. Zij kunnen tot 100% van de waarde van hun bedrijf krijgen.
De stikstofruimte die hiermee vrijkomt, wordt bij voorrang gebruikt om boeren te helpen die zonder vergunning zitten. Dit zijn zogeheten PAS-melders. De rest kan worden gebruikt voor bouwprojecten, zoals woningen en nieuwe wegen. Het kabinet heeft hiervoor een budget van 1,4 miljard euro beschikbaar gesteld.
Goedkeuring van de EU
De toestemming van de Europese Commissie was cruciaal voor deze regelingen, omdat de uitkoop anders mogelijk als ongeoorloofde staatssteun gezien kan worden. Minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) noemde de voorgenomen regelingen eerder “woest aantrekkelijk”. Door het groene licht van de Europese Commissie kan het kabinet eind deze maand de precieze voorwaarden voor de uitkoopregelingen publiceren, zodat veehouders deze zomer kunnen inschrijven.
Andere sectoren
Deze uitkoopregelingen hebben specifiek betrekking op de agrarische sector. Het kabinet wil ook de industriële sector in de buurt van natuurgebieden aanpakken door de vergunningen aan te scherpen, waardoor ze minder stikstof mogen uitstoten. De industrie en het verkeer moeten hun uitstoot verminderen om te voldoen aan de klimaatdoelen.