De weersverwachting voorspelt na weken van droogte eindelijk regen. Klimaatverandering en de straalstroom veroorzaken vaker zware regenval en hittegolven.
Zonnig weer houdt aan
Na weken van zonneschijn en droogte lijkt er verandering in zicht. Nederland kreeg al een tweede langere periode van vrijwel ononderbroken zonnig weer te verduren in slechts enkele maanden tijd. Hoewel het aangenaam is om zonder jas op het terras te zitten, roept dit patroon vragen op over de achterliggende oorzaak. Is het slechts toeval of speelt klimaatverandering hier een rol?
Waarom het zo droog is
De aanhoudende droogte werd veroorzaakt door een zogenoemd blokkerend hogedrukgebied. Zo’n systeem houdt de atmosfeer als het ware ‘op slot’, waardoor andere weertypes niet tot ons land kunnen doordringen. Hierdoor ontstond een langere periode met vrijwel hetzelfde weerbeeld, zoals eerder met de somberste decemberperiode in decennia en de hevige regenval in de herfst.
De kracht van de wind
Een belangrijk element in dit weerpatroon is de straalstroom: een krachtige wind op grote hoogte in de atmosfeer. Deze stroom ontstaat op de grens tussen koude poollucht en warme lucht uit de subtropen. Soms is de straalstroom recht en snel, wat zorgt voor onstuimig weer. Maar als hij kronkelt of vertraagt, kan dat leiden tot langdurige droogte, hittegolven of winterweer.
Zonnestraling als motor
Het gedrag van de straalstroom wordt mede beïnvloed door zonnestraling, temperatuurverschillen en oceaanstromen. De opwarming van de aarde, vooral aan de polen, lijkt deze luchtstromen grilliger te maken. Daardoor kunnen we vaker te maken krijgen met heftige regenbuien, langdurige droogte en wisselende extremen.
Extremen door klimaat
Volgens wetenschappers is de kans groot dat klimaatverandering een rol speelt in deze grilligheid. Het patroon van afwisselend zware regenval, langdurige droogte en sterke temperatuurschommelingen wijst op een verstoring in de balans van het wereldwijde weersysteem. Toch blijft het lastig om één oorzaak aan te wijzen, gezien de complexiteit van de wisselwerking tussen lucht, land en water.
Regen eindelijk in zicht
Voor het eerst in weken laat de weersverwachting weer neerslag zien. Vanaf zondag breekt een periode aan met wisselvalliger weer en kans op regen. De krachtige wind en veranderlijke atmosfeer maken een einde aan de stabiele droogte. Hoelang deze fase aanhoudt, is nog onzeker, maar duidelijk is dat het weer opnieuw een dynamische wending neemt.